Groep Europese landen wil elektriciteitssysteem koolstofvrij maken tegen 2035
19 dec. 2023
Vandaag maken België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk en Zwitserland hun gezamenlijke ambitie bekend om hun geïnterconnecteerd elektriciteitssysteem koolstofvrij te maken tegen 2035, een belangrijke stap in de richting van een gezamenlijk traject om het industriële hart van Europa koolstofvrij te maken. Deze overeenkomst kwam tot stand onder de vlag van het Pentalateraal Energieforum, dat dit jaar door Nederland wordt voorgezeten. Tegen 2040 zal het Europese elektriciteitssysteem naar verwachting nagenoeg koolstofvrij zijn, gezien de snel afnemende beschikbaarheid van emissierechten. Met deze overeenkomst lopen de landen vooruit op deze mijlpaal door ernaar te streven hun elektriciteitssectoren vijf jaar eerder koolstofvrij te maken, zodat de transitie soepeler verloopt. Door nauw samen te werken en gelijktijdig te werk te gaan, wordt ook mogelijke CO2-lekkage in het gehele gebied beperkt.
Rob Jetten, Minister voor Klimaat en Energie – Nederland: “De energiesector is verantwoordelijk voor meer dan 75% van de uitstoot van broeikasgassen in de EU. En de elektriciteitsproductie van de Pentalaterale landen is goed voor bijna de helft van de productie in de EU. Het is dus duidelijk dat door een snelle decarbonisatie van onze elektriciteitssystemen de CO2-uitstoot in Europa aanzienlijk zal verminderen. De landen hebben een in hoge mate geïnterconnecteerd elektriciteitssysteem en kunnen hun voordeel doen met offshore potentieel in sommige gebieden en opslag in andere gebieden. Ik heb vertrouwen in ons gezamenlijk kunnen, we zijn goed op weg met uitgebreide offshore windenergie, zonne-energie, waterkracht, waterstof en andere energiebronnen om onze regio van energie te voorzien.”
Kadri Simson, Commissaris voor Energie: “Nu er een akkoord is bereikt over alle energiewetgeving in het kader van de Europese Green Deal, is de aankondiging van vandaag een belangrijke stap in de uitvoering van onze Europese ambities om ons energiesysteem om te vormen. Een koolstofvrij elektriciteitssysteem zal ook de energiezekerheid vergroten en de uitstoot in het vervoer, de industrie en gebouwen helpen verminderen door elektrificatie en een verhoging van de energie-efficiëntie. Nauwe samenwerking tussen de leden van het Pentalaterale Energieforum zal ook cruciaal zijn voor de ontwikkeling van energieopslag en de integratie van de snelle uitbreiding van hernieuwbare energie in de regio, onder andere door de productie van hernieuwbare waterstof.”
Mede dankzij de samenwerking zal de decarbonisatie van de nationale elektriciteitssystemen haalbaarder worden, vooral vanwege de mogelijkheid tot gezamenlijke planning van infrastructuur en vanwege de daaruit voortvloeiende kostenbesparingen en kennisdeling. De belangrijkste uitdagingen zijn niet alleen om ervoor te zorgen dat er voldoende CO2-vrije stroom wordt geproduceerd, maar ook om te zorgen voor vlot transport en handel van energie in de hele regio en om voldoende energieopslag te hebben. Het toekomstige elektriciteitssysteem heeft voldoende flexibiliteit nodig om de verscheidenheid aan groene energiebronnen en de piekvraag aan te kunnen en er uiteindelijk voor te zorgen dat er geen kolen- en gascentrales meer nodig zijn.
Het Pentalateraal Energieforum werd in 2005 opgericht om de elektriciteitsmarkten in de deelnemende landen te integreren. De integratie heeft in de loop der jaren veel succes gehad en voordelen opgeleverd voor zowel consumenten als elektriciteitsproducenten en heeft bijgedragen tot de integratie van hernieuwbare stroom in het elektriciteitsnet. Ze heeft ook een grotere bevoorradingszekerheid en gezamenlijke crisisparaatheid mogelijk gemaakt, wat zeer nuttig was tijdens de energiecrisis van 2022. Verder heeft het Forum heeft een baanbrekende rol gespeeld op het gebied van waterstof, door als een van de eersten op te roepen tot een interne markt voor waterstof. Elk jaar wordt het Forum voorgezeten door de minister van Energie van een van de deelnemende landen. Nederland geeft het stokje voor het voorzitterschap van 2024 door aan België.
